Reportaż o Oddziale Wydzielonym Wojska Polskiego. To m.in. dzięki temu utworowi rozpowszechnił i utrwalił się mit majora Henryka Dobrzańskiego, ps. Hubal. W 1945 roku we Włoszech Melchior Wańkowicz spotkał jednego z hubalczyków, który opowiedział mu dzieje oddziału. Tym żołnierzem był Romuald Rodziewicz, ps. Roman. Jego relacja doczekała się kilku wydań. I jest na wagę złota obejmuje nie tylko działania jednego z pierwszych oddziałów partyzanckich i losy jego członków, ale też odkrywa niezrealizowane plany ich dowódcy.