Pierwszy [artykuł] dotyczy specyfiki poznania metafizycznego, drugi typów ludzkiej wiedzy, trzeci omawia racjonalizm we współczesnej metodologii nauk oraz intelektualizm w epistemologii Tomasza z Akwinu. Ostatnie dwa rozdziały mają ogólniejszy charakter: dotyczą natury filozofii, oraz mądrościowego charakteru filozofii w kontekście zadań nauki. Autor wydobywa cechy poznania metafizycznego: realizm i przedmiotowość, uzasadnianie z odwołaniem się do przedmiotowych racji, przyczynowy charakter poznania, jego autonomię w stosunku do innych typów wiedzy, a wreszcie rozumiejący i maksymalistyczny sposób wyjaśniania. Wskazuje też jakie typy uzasadniania i argumentacji nie występują w poznaniu metafizycznym. Jak w poprzednich tomach tej serii książka zawiera wybraną bibliografię z dziedziny metafizyki realistycznej i jej specyfiki, indeks osobowy, pomocne w samodzielnym studium podejmowanych zagadnień. Wraz z tym wydaniem otrzymujemy nie tylko książkę dla specjalistów, ale i znakomity przewodnik metodologa nauk w dziedzinie filozofii (metafizyki), jej niezbywalnych zadań, metod i specyfiki na tle innych typów wiedzy.