Książka jest zbiorem artykułów naukowych, które dotyczą różnych aspektów (społecznego, politycznego, wojskowego) procesu odzyskiwania przez Polskę niepodległości, a koncentrują się na ziemiach północno-wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Teksty zawarte w tomie pokazują niepodległość w perspektywie lokalnej, opisują zbrojne i polityczne starania o ukształtowanie północno-wschodniej granicy państwa, przedstawiają także zagadnienia narodowościowe w tej części Europy w nowych realiach geopolitycznych.